BANKA TEMİNAT MEKTUPLARININ ÖDEME ŞARTLARINA GÖRE TÜRLERİ

Banka Teminat Mektuplarının Ödeme Şartlarına Göre Türleri : Teminat mektubunun türleri açısından doktrinde[1] çeşitli ayrımlar yapılmış olup, işbu başlık altında teminat mektupları ödeme talebi şartlarına göre sınıflandırılarak detaylıca incelenecektir. Ödeme talebi şartlarına göre teminat mektupları 2 ana gruba ayrılmaktadır. Buna göre, birincisi ilk talepte ödeme kaydı içeren teminat mektupları ve ikincisi şartlı teminat mektuplarıdır.

  1. a) İlk Ödeme Kayıtlı Teminat Mektupları

İlk talepte ödeme kaydı içeren teminat mektuplarında, mektup muhatabının bir şartı belgelemesi veya ispatlaması gerekmemektedir. Zira, burada önemli olan husus süresi içinde ve muhatap tarafından garanti veren bankaya ödeme talebinin iletilmesidir. Uygulamada, banka teminat mektuplarının büyük çoğunluğu ilk talepte ödeme kaydı içermekte olup, ödeme talebi üzerine banka, muhatap ile lehtar arasındaki temel ilişkiden doğan bağımsız borç olması sebebiyle derhal garanti edilen meblağı ödemekle yükümlü olacaktır.[2]

Garanti veren banka, riskin gerçekleşip gerçekleşmediğini araştırmaksızın, talep üzerine ödemeyi yapmakla yükümlüdür.[3]

  1. b) Şartlı Teminat Mektupları

Şartlı teminat mektuplarında, ödeme talebinin karşılanabilmesi belirli şartların gerçekleştiğinin belgelendirilmesi gerekmekte olup, muhatabın beyan etmesi yeterli sayılan teminat mektupları şartlı olarak kabul edilmemektedir.[4] Burada belirli bir şartın varlığı bulunmakta ve bankanın tazmin veya uzatım yükümlülüklerini yerine getirebilmesi için muhatabın mektup metninde belirtilen şartlara uygun şekilde talepte bulunması gerekecektir.

Milletlerarası uygulaması bağlamında, URDG 758 madde 7’de belgeye dayanmayan koşullara ilişkin düzenleme bulunmaktadır. Bu maddeye göre, teminat mektubu metninde tarih ve/veya süre haricinde belgeye bağlanmamış şartlar yer almakta ise, banka kendi kayıtları ya da mektup metninde belirtilen endeksten şartın gerçekleştiğini tespit edemiyor ise, o şart belirtilmemiş sayılacak ve dikkate alınmayacaktır. Ancak, garanti veren banka, teminat mektubu ve buna istinaden ibraz edilen belgelerdeki verileri banka verilerinin tutarlılığı açısından dikkate alabilecektir.[5]

 

[1] Vahit Doğan, Banka TM, s. 75-99; Seza Reisoğlu, Banka TM, s. 142-159; Yaşar Alıcı, s. 764-768; Ekici-Durukanoğlu, s. 124-137.

[2] Yaşar Alıcı, Bankacılık Kanunu Şerhi, Cilt I, 2. Baskı, İstanbul, Mayıs 2017, s. 765.

[3] Sabih Arkan, “Teminat Mektubu Veren Bankanın Hukuki Durumu”, BATİDER, 1992, C. XVI, S. 4, s. 62-63.

[4] Yaşar Alıcı, Bankacılık Kanunu Şerhi, Cilt I, 2. Baskı, İstanbul, Mayıs 2017, s. 766.

[5] Ekşi, Nuray, ICC’nin Banka Teminat Mektuplarına İlişkin Birörnek Kuralları, Banka Teminat Mektuplarına İlişkin ICC Kuralları (2010 Revizyonu-URDG 758), Makaleler, Editör: Nuray Ekşi, İstanbul, Beta Yayınları, 2011, s. 118.

Yıl: 2024

Uygulama: Banka Teminat Mektuplarının Ödeme Şartlarına Göre Türleri

Avukatlar: Mehmet Said SARIBAŞ & Bilal AKBABA

İletişim: info@saribasakbaba.av.tr

Web site: saribasakbaba.av.tr