Türk Vatandaşlığının Sonradan Kazanılması

TÜRK VATANDAŞLIĞININ SONRADAN KAZANILMASI

Türk Vatandaşlığının Sonradan Kazanılması : Türk vatandaşlığının kazanılmasına ilişkin güncel mevzuat 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu olup, işbu düzenlemeler çerçevesinde Türk vatandaşlığının kazanılmasına ilişkin ikili bir ayrım yapılarak incelenecektir. Burada, vatandaşlığın aslen kazanılmasında soybağı esası ve doğum yeri esası olarak; sonradan kazanılmasında ise yetkili makam kararıyla, evlat edinilmesi yoluyla veya seçme hakkının kazanılmasıyla şeklinde ayrımlar bulunmaktadır. Asli yoldan vatandaşlığın kazanılması doğuştan kazanılması sebebiyle sonradan vatandaşlık kazanılmasından ayrılır.[1]

 a) Türk Vatandaşlığının Sonradan Kazanılması

Türk vatandaşlığının sonradan kazanılmasına ilişkin TVK madde 9 ve devamında düzenlemeler yapılmıştır. TVK madde 9’da sonradan Türk vatandaşlığının kazanılması yetkili makam kararı, evlat edinilme veya seçme hakkının kullanılması olarak gerçekleşeceği belirtilmiştir. Türk vatandaşlığının sonradan kazanılmasında, doğumla bir vatandaşlık kazanılmamış iken, burada sonradan Türk vatandaşlığın kazanılması söz konusudur.

 aa) Yetkili Makam Kararı ile Kazanılması

Türk vatandaşlığının yetkili makam kararı ile kazanılmasında, yabancı kişinin Türk vatandaşı olmasına ilişkin bir iradesinin bulunması ve yetkili makamın kararı gerekmektedir. Kişinin Türk vatandaşlığına ilişkin iradesinden kasıt, kişinin kendisinin, yetkili vekilinin veya velayet/vesayet hali var ise, veli/vasisinin iradesi anlaşılmalıdır. İrade ile kişinin yetkili kamu kurum ve kuruluşlarının ilgili birimlerine Türk vatandaşlığı başvurusuna ilişkin başvuruda bulunması anlaşılmalıdır.

İrade ve yetkili makam haricinde Türk vatandaşlığını kazanmak isteyen kişinin ayrıca kanunda belirtilen şartları haiz olması gerekmektedir. Ancak yalnızca kanunda sayılan şartlara sahip olunması, kişiye Türk vatandaşlığı kazanılması hususunda mutlak bir hak sağlamayacaktır. Şöyle ki, yabancı kişi kanunda sayılan şartlara sahip olsa bile, Türk vatandaşlığını kazanamayabilir.[2] Zira, TVK yetkili makam kararı ile kazanmaya ilişkin madde 10’da “kazanabilir” ibaresi kullanılmış ve ek olarak aranan şartları taşımanın mutlak bir hak sağlamayacağı da düzenlenmiştir.

Yetkili makam kararı ile Türk vatandaşlığının kazanılmasına ilişkin geçmiş TVK düzenlemelerinde de hükümler bulunmaktaydı. 1312 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu’nda “Muktesep Vatandaşlık” başlığı altında, Türkiye’de belirli bir süre için ikamet eden ve vatandaşlık için talepte bulunan kişilerin yetkili makam kararı ile vatandaş olabileceği hüküm altına alınmıştır. İlgili madde uyarınca, Türkiye’de kesintisiz olarak 5 sene Türkiye’de ikamet eden, kendi ülke hukukuna göre reşit olan kişi talep eder ise İcra Vekilleri Heyeti kararı ile vatandaşlık olabilir, küçükler ise, babalarına veya dul annelerine istinaden Türk vatandaşı olabilirler.[3]

403 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu’nda “II-Yetkili Makam Kararı ile Kazanma” başlığı altında, genel olarak vatandaşlığa alınma, istisnai vatandaşlığa alınma, yeniden vatandaşlığa alınma şeklinde ayrımlar yapılmıştır. İlgili düzenlemeler, madde 6-11 maddeleri arasında düzenlenmiştir. Yetkili makam kararından kasıt ise, Bakanlar Kurulu Kararıdır.[4] Genel olarak vatandaşlığa alınmada, kendi kanununa göre reşit olma, 5 yıl kesintisiz ikamet, Türkiye’de yerleşme niyeti olması, iyi ahlak, genel sağlık bakımından hasta olmama, yeteri kadar Türkçe konuşulması, geçim sağlayabilecek bir gelire veya mesleğe sahip olma şartları mevcuttur. İstisnai vatandaşlığa alınmada ise, kendi kanununa göre reşit olma, iyi ahlak, genel sağlık bakımından hasta olmama, yeteri kadar Türkçe konuşulması, geçim sağlayabilecek bir gelire veya mesleğe sahip olma şartları aranmaktadır.[5] Bu ikisinin birbirinden farkı 5 yıl ikamet ve Türkiye’de yerleşme niyetinin bulunup bulunmamasıdır. Yeniden vatandaşlığa alınmada ise, Türk vatandaşlığını kaybetmiş olan kişilerin Bakanlar Kurulu kararıyla yeniden vatandaşlığa alınması düzenlenmiştir.

5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu uyarınca, yetkili makam kararı ile Türk vatandaşlığının kazanılması madde 10-16’da düzenlenmiştir. Bu hükümlere göre, kişiler ancak belirli usul ve esaslara uyarak ve belirli şartları taşımaları halinde Türk vatandaşı olabileceklerdir. Madde 11’de belirtilen şartların hangi vatandaşlık yolları için düzenlendiği ifade edilmemiş olup, bu durum Türk Vatandaşlığı Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmeliği madde 14 ve 15 ile giderilmiştir.[6]  Doktrinde, TVK madde 11’de düzenlenen şartların yalnızca bu kapsamda Türk vatandaşı olacak yabancılar bakımından aranılacağı, kanun koyucunun sonradan ve yetkili makam kararı ile Türk vatandaşı olmayı sağlayan diğer yollar bakımından farklı şartlar düzenlediği ifade edilmektedir. Farklı bir görüşe göre ise, sayılan şartların sonradan ve yetkili makam kararı ile, özellikle ilk defa Türk vatandaşı olacak yabancıların hepsi bakımından aranması, tüm yollar açısından uygulanması gerektiği düşünülmektedir.[7]

Türk Vatandaşlığı Kanunu madde 11 uyarınca aranan şartlar aşağıda belirtilen şekildedir;

1. Kendi milli kanununa, vatansız ise Türk kanunlarına göre ergin ve ayırt etme gücüne sahip olmak,
2. Başvuru tarihinden itibaren Türkiye’de kesintisiz beş yıl ikamet etmek,
3. Türkiye’de yerleşmeye karar verdiğini davranışları ile teyit etmek,
4. Genel sağlık bakımından tehlike teşkil eden bir hastalığı bulunmamak,
5. İyi ahlak sahibi olmak,
6. Yeteri kadar Türkçe konuşabilmek,
7. Türkiye’de kendisinin ve bakmakla yükümlü olduğu kimselerin geçimini sağlayabilecek gelire veya mesleğe sahip olmak,
8. Milli güvenlik ve kamu düzeni bakımından engel teşkil edecek bir hali bulunmamak.

Yetkili makam kararı ile vatandaşlık kazanılmasına ilişkin Türk Vatandaşlığı Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmeliği madde 14’te 4 farklı yol belirtilmiştir. Bu yollar, genel olarak kazanılması, istisnai olarak kazanılması, yeniden kazanılması, evlenme yoluyla kazanılması olarak düzenlenmiştir. İlgili yollar sırasıyla aşağıda anılan başlıklar altında incelenecektir.

aaa) Genel Olarak Kazanılması

Türk vatandaşlığının genel olarak kazanılması TVK madde 11 ve Türk Vatandaşlığı Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmeliği madde 15’de temel olarak düzenlenmiştir. Bu düzenlemelerden Türk Vatandaşlığı Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmeliği madde 15’ göre aşağıda belirtilen şartların taşınması gerekmektedir.

1. Kendi milli kanununa, vatansız ise 4721 sayılı Türk Medeni Kanununa göre ergin ve ayırt etme gücüne sahip olmak,
2. Başvuru tarihinden itibaren geriye doğru Türkiye’de kesintisiz 5 yıl ikamet etmiş olmak,
3. Türkiye’de yerleşmeye karar verdiğini; Türkiye’de taşınmaz mal edinmek, iş kurmak, yatırım yapmak, ticaret ve iş merkezini Türkiye’ye nakletmek, çalışma iznine tabi olarak bir iş yerinde çalışmak ve benzeri davranışlarla teyit etmiş olmak veya Türk vatandaşı ile evlenmek, ailece müracaat etmek, daha önce Türk vatandaşlığını kazanmış olan ana, baba, kardeş ya da çocuk sahibi olmak veya eğitimini Türkiye’de tamamlamak,
4. Genel sağlık bakımından tehlike teşkil eden bir hastalığı bulunmamak,
5. Toplum içinde birlikte yaşamanın gerektirdiği sorumluluk duygusu ile davranarak iyi ahlak sahibi olduğunu göstermek, davranışları ile çevresine güven vermek, toplumca hoş karşılanmayan ve toplum değerlerine aykırı kötü alışkanlığı bulunmamak,
6. Toplumsal yaşama uyum sağlayabilecek düzeyde Türkçe konuşabilmek,
7. Türkiye’de kendisinin ve bakmakla yükümlü olduğu kimselerin geçimini sağlayacak gelire veya mesleğe sahip olmak,
8. Mili güvenlik ve kamu düzeni bakımından engel teşkil edecek bir hali bulunmamak.

Genel olarak vatandaşlık kazanılmasına ilişkin olarak kişinin şartları taşıması halinde tüm başvurular Türk Vatandaşlığı Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmeliği madde 16 uyarınca yerleşim yerinin bulunduğu valiliklere ve madde 17’de sayılan belgelerin[8] temin edilmesi gerekmektedir. Ayrıca, ilgili kişi açısından madde 18 uyarınca emniyet müdürlüğünce araştırma yapılmakta ve madde 19 uyarınca başvurucu kişi/kişiler komisyon tarafından mülakata alınmaktadır.

 bbb) İstisnai Yoldan Kazanılması

Türk vatandaşlığının yetkili makam kararı ile kazanılmasına ilişkin bir diğer usul TVK madde 12 ve Türk Vatandaşlığı Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmeliği madde 20’de belirtilmektedir. Buna göre, kişiler genel yol ile kazanılmasından ayrı olarak belirli şartların varlığı halinde daha kolay vatandaşlık kazanabilmektedir.

TVK madde 12 uyarınca, aşağıda belirtilen kişilerin Cumhurbaşkanı kararı ile istisnai yoldan vatandaşlık kazanabileceği düzenlenmiştir.

1. Türkiye’ye sanayi tesisleri getiren veya bilimsel, teknolojik, ekonomik, sosyal, sportif, kültürel, sanatsal alanlarda olağanüstü hizmeti geçen ya da geçeceği düşünülen ve ilgili bakanlıklarca haklarında gerekçeli teklifte bulunulan kişiler,
2. 4/4/2013 tarihli ve 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanununun 31inci maddesinin birinci fıkrasının (j) bendi uyarınca ikamet izni alanlar ile Turkuaz Kart sahibi yabancılar ve bunların yabancı eşi, kendisinin ve eşinin ergin olmayan veya bağımlı yabancı çocuğu,
3. Vatandaşlığa alınması zaruri görülen kişiler,
4. Göçmen olarak kabul edilen kişiler.

A bendine ilişkin vatandaşlığa örnek olarak Efes Basketbol Takımı oyuncusu Shane Larkin’in Cumhurbaşkanı kararı ile vatandaş olması gösterilebilir. Shane Larkin, TVK madde 12/A bendi uyarınca 06/02/2020 tarihli ve 2020/2088 sayılı Cumhurbaşkanı kararı ile Türk vatandaşı olmuştur.[9] Zira, Shane Larkin basketbol alanında bilinen ve başarılı bir sporcuydu. Sportif anlamdaki başarıları sebebiyle Türk vatandaşlığına alınmıştır.

Türk Vatandaşlığı Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmeliği madde 20’de sayılan tutarda yatırım yapan yabancı kişilerin TVK madde 12/b kapsamında vatandaşlık kazanabileceği düzenlenmiştir. [10] İlgili yatırımların yapıldığının tespiti ilgili bakanlıklarca veya kurumlarca (Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu, Hazine ve Maliye Bakanlığı, Sermaye Piyasası Kurulu, Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu) belirlenecektir. Uygunluk Belgesi “Yönetmeliğin 20’nci maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen ve başvuru sahibinin aranan şartları taşıdığının ilgili Bakanlık/Kurum tarafından tespit edildiğine ilişkin belge” olarak tanımlanmıştır.[11]

İlgili başvuru işlemleri, yabancı ikamet ettiği yerde bulunan valiliklerden yapılmaktadır. Yapılan başvurularda genel yolda aranan belgelere benzer şekilde hazırlanacak belgelerle dosya oluşturulmakta ve başvuru sağlanmaktadır.[12]

ccc) Yeniden Kazanılması

TVK madde 13 v 14’de Türk vatandaşlığının yeniden kazanılmasına ilişkin olarak ikamet şartına bağlı düzenleme yapılmıştır. TVK madde 13’te çıkma izni almak suretiyle Türk vatandaşlığını kaybedenler ile ana veya babalarına bağlı olarak Türk vatandaşlığını kaybedenlerden 3 yıl içinde seçme hakkını kullanmayanlar ikamet süresine bakılmaksızın Türk vatandaşlığını yetkili makam Bakanlık kararıyla yeniden kazabilirler.

TVK madde 14’de 29uncu madde uyarınca Türk vatandaşlığı kaybettirilenler[13], 34üncü madde uyarınca Türk vatandaşlığını kaybedenler[14], milli güvenlik bakımından engel teşkil edecek bir halinin bulunmaması ve Türkiye’de üç yıl ikamet etmek şartıyla yetkili makam kararıyla yeniden kazanabilirler.

ddd) Evlenme ile Kazanılması

TVK madde 16’da, bir Türk vatandaşı evlenen, en az üç yıldan beri evli olan ve evliliği devam eden yabancıların başvuru hakkı olduğu belirtilmektedir. Başvuru sahibi olan yabancının aile birliği içerisinde yaşaması, evlilik birliği ile bağdaşmayacak faaliyette bulunmaması ve milli güvenlik ile kamu düzeni bakımından engel teşkil eden bir halinin bulunmaması gerekmektedir. İlgili şartların yerine getirilmesinin ardından yapılacak olan başvuru sonucunda TVK madde 18 uyarınca illerde bulunan komisyonlarca inceleme yapılacaktır.

Evlenme yoluyla vatandaşlığın kazanılmasında milli güvenlik ve kamu düzeni bir şart olarak düzenlenmiş iken bu şartın içeriğini açıklayan herhangi bir hüküm bulunmamaktadır.[15] Türk Vatandaşlığı Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmeliği madde 25’te başvuru sahibi yabancı hakkında araştırma yapılacağı ve herhangi bir suçtan dolayı yargılamasının devam etmesi veya hükümlü ya da tutuklu olması halinde başvurunun kabul edilmeyeceği düzenlenmiştir. İlgili durumlar TVK madde 16’da düzenlenmemiş olup, normalar hiyerarşisine aykırı olarak yeni bir düzenleme getirilmesi sorun teşkil etmekte olup, yargılama sürecinin devam etmesi durumu masumiyet karinesiyle bağdaşmamaktadır.[16]

bb) Evlat Edinilmesi ile Kazanılması

TVK madde 17’ evlat edinilmesi ile Türk vatandaşlığının kazanılması düzenlenmiştir. İlgili hükme göre, bir Türk vatandaşı tarafından evlat edinilen ve ergin olmayan kişi, milli güvenlik ve kamu düzeni bakımından engel bir husus yok ise, karar tarihinden itibaren vatandaşlığı kazanabilir.

Evlat edinilmesi, Türk Medeni Kanunu madde 31[17]5 uyarınca mahkeme kararı ile tesis edilmektedir. Bu durumda, evlat edinilmesi ancak mahkeme kararı ile hüküm ve sonuç doğurmaktadır.

Türk Vatandaşlığı Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmeliği madde 32 ve 33’te evlat edinilme yoluyla vatandaşlık kazanılmasına ilişkin düzenlemeler daha detaylıca düzenlenmiştir. Buna göre, evlat edinilen kişi, Türk vatandaşlığını kazandıktan sonra, aralarındaki ilişkinin herhangi bir sebeple sona ermesi halinde dahi Türk vatandaşlığını koruyacağı belirtilmiştir. Başvuru için gerekli evraklar ise, madde 33’te belirtilmiştir.[18]

TVK ve yönetmelik uyarınca düzenlenen şartlar incelendiğinde, ilk şart; evlat edinilecek kişinin ergin olmamasıdır. Erginlik hususunun tespitinde ise, MÖHUK uyarınca tespit yapılması gerekmektedir. MÖHUK madde 18’da evlat edinmeye uygulanacak hukuk ve madde 9’da ehliyete uygulanacak hukuk düzenlemelerinin her ikisi açısından da kişinin milli hukukunun uygulanacağı düzenlenmiştir. Buna göre, evlat edinilecek kişinin ergin olup olmadığının tespitinde evlat edinilecek kişinin milli hukukuna bakılmalıdır.[19] İkincisi ise, bir Türk vatandaşı tarafından evlat edinilmiş olmaktır. Üçüncü ve son şart ise, evlat edinilecek kişi için milli güvenlik ve kamu düzeni bakımından engel teşkil edecek bir halinin bulunmaması gerekmektedir. TVK gerekçesinde, bu hususun ilk halinde aranmadığı, otomatik olarak vatandaşlık kazanılması öngörülmüş iken, hakkın kötüye kullanılabileceği ve istenmeyen sonuçlar oluşturabileceği sebepleriyle çıkarılmıştır.[20]

cc) Seçme Hakkının Kullanılması ile Kazanılması

TVK madde 21 uyarınca, anne ve babalarına bağlı olarak Türk vatandaşlığını kaybeden çocuklar ergin olmalarından itibaren 3 yıl içinde seçme hakkını kullanarak Türk vatandaşlığını kazanabilirler. Bu hükümde, TVK madde 27 uyarınca anne ve babalarına bağlı olarak kaybedenler şeklinde bir kısıtlama yapılmış olup, anne-baba birlikte veya diğer eşin muvafakati ile çocuklar da vatandaşlıktan çıkabilmekte ve çocuklar da dolaylı olarak vatandaşlıklarını kaybedebilmektedirler. TVK madde 22 uyarınca, bu hakkın kullanılmasına dair şartların tespitine ilişkin karar tarihinden itibaren vatandaşlık hüküm doğurmaktadır.

 

Yıl: 2024

Uygulama: Türk Vatandaşlığının Sonradan Kazanılması

Avukatlar: Mehmet Said Sarıbaş & Bilal Akbaba

İletişim: info@saribasakbaba.av.tr

Web site: saribasakbaba.av.tr

 

[1] Rona Aybay, Vatandaşlık Hukuku, İstanbul, Aybay Yayınları, 2001, s. 64.

[2] Erdem, s. 77.

[3] 1312 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu madde 5 “Türkiyede alettevali beş sene ikamet eden ve memleketi kanununa göre reşit olan bir ecnebi Türk vatandaşlığına talep ve İcra Vekilleri Heyeti kararile iktisap edebilir. Küçükler babalarına veya dul analarına tebean Türk vatandaşı olurlar.” şeklinde düzenlenmiştir.

[4] 403 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu madde 6’da genel olarak vatandaşlığın kazanılması, madde 7’de istisnai vatandaşlığa alınma, madde 8’de yeniden vatandaşlığa alınma düzenlenmiştir. İlgili şartlar ve düzenlemeler için maddeler incelenebilir.

[5] Anılan şartlar haricinde ancak aşağıda sayılan hallerde istisnai vatandaşlığa kabul işlemleri yapılabilecektir:

1. Türk vatandaşlığını herhangi bir şekilde kaybetmiş olanların sonradan doğmuş reşit çocukları,
2. Bir Türk vatandaşı ile evli olanlarla bunların reşit çocukları,
3. Türk soyundan olanlarla, eşleri ve reşit çocukları,
4. Bir Türk vatandaşı ile evlenme kararıyla Türkiye’de yerleşmiş olanlar,
5. Türkiye’ye sanayi tesisleri getiren sosyal, ekonomik alanlarda veya bilim, teknik yahut sanat alanlarında olağanüstü hizmeti geçmiş veya hizmeti geçeceği düşünülen kimseler,
6. Vatandaşlığa alınması Bakanlar Kurulunca zaruri görülenler.

[6] F. Elif ÇELİK, Sonradan ve Yetkili Makam Kararı ile Türk Vatandaşı Olmanın Başvuru Şartları (TVK m.11), TBB Dergisi 2021 (157), s. 466-467.

[7] Detaylı açıklamalar için bkz; F. Elif ÇELİK, Sonradan ve Yetkili Makam Kararı ile Türk Vatandaşı Olmanın Başvuru Şartları (TVK m.11), TBB Dergisi 2021 (157), s. 468-469.

[8] a) İsteği belirten form dilekçe,

1. b) Kişinin hangi devlet vatandaşı olduğunu gösteren pasaport veya benzeri belge, vatansız ise temininin mümkün olması halinde buna ilişkin belge,
2. c) Kişinin kimlik bilgilerini gösteren doğum belgesi veya nüfus kayıt örneği gibi belge ve evli ise eş ve çocuklarının aile bağını kanıtlayan nüfus kayıt örneği veya benzeri belge,

ç) Medeni hal belgesi ve evli ise evlenme belgesi, boşanmış ise boşanmayı kanıtlayan belge, dul ise eşine ait ölüm belgesi,

1. d) Türk vatandaşı birinci veya ikinci derece yakınları varsa bu kişilere ait müracaat makamlarınca sistemden alınan nüfus kayıt örneği,
2. e) Kişinin genel sağlık bakımından tehlike teşkil eden bir hastalığı bulunmadığına dair, usul ve esasları Sağlık Bakanlığınca belirlenmiş olan sağlık raporu,
3. f) Türkiye’de kendisinin ve bakmakla yükümlü olduğu kimselerin geçimini sağladığına ilişkin gelirini veya mesleğini ispatlayan çalışma izni, vergi levhası, taahhütname veya benzeri belge,
4. g) Başvuru tarihinden geriye doğru Türkiye’de kesintisiz olarak beş yıl ikamet ettiğine dair il emniyet müdürlüğünden alınacak yurda giriş ve çıkış tarihlerini gösteren belge,

ğ) Başvuru tarihinden ileriye doğru vatandaşlık işlemlerinin sonuçlandırılmasına yetecek süreli ikamet tezkeresi,

1. h) Herhangi bir suç nedeniyle hakkında kesinleşmiş mahkeme kararı bulunuyorsa onaylı bir örneği,

ı) Kişinin doğum tarihinin ay ve günü bulunmuyorsa, doğum tarihinin tamamlanması için ülkesinin yetkili makamlarından alınmış belge, belgenin temin edilememesi halinde ise 5490 sayılı Nüfus Hizmeti Kanununun 39uncu maddesi gereğince işlem yapılmasını kabul ettiğine dair imzalı beyanı,

1. i) Hizmet bedelinin Maliye veznesine yatırıldığını gösteren makbuz.

 

[9] https://www.tbf.org.tr/duyuru/shane-larkin-in-turkiye-cumhuriyeti-vatandaslik-islemleri-tamamlandi (Erişim tarihi: 16/07/2023)

[10] – En az 500.000-USD veya karşılığı döviz tutarında sabit sermaye yatırımı,

– En az 400.000-USD veya karşılığı döviz tutarındaki taşınmazın tapu kayıtlarına üç yıl satılmaması şerhi koyulmak şartıyla satın alınması,

– En az 400.000-USD veya karşılığı döviz tutarı peşin olarak yatırılan ve tapu siciline üç yıl süreyle devir veya terkini yapılmayacağı taahhüdü şerh edilmek şartıyla noterde düzenlenmiş sözleşme ile kat irtifakı veya kat mülkiyeti kurulmuş taşınmazın satışının vaad edilmesi,

– En az 50 kişilik istihdam oluşturulması,

– En az 500.000-USD veya karşılığı döviz tutarında mevduatı üç yıl tutma şartıyla Türkiye’de faaliyet gösteren bankalara yatırılması,

– En az 500.000-USD veya karşılığı döviz tutarında devlet borçlanma araçlarının üç yıl tutmak şartıyla satın alınması,

– En az 500.000-USD veya karşılığı döviz tutarında gayrimenkul yatırım fonu katılma payı veya girişim sermayesi yatırım fonu katılma payının en az üç yıl elinde tutma şartıyla satın alınması,

– En az 500.000-USD veya karşılığı döviz tutarında katkı payını, Kapsamı Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu tarafından belirlenen fonlarda tutma ve üç yıl sistemde kalma şartıyla bireysel emeklilik sistemine yatırım.

[11] https://www.nvi.gov.tr/kurumlar/nvi.gov.tr/mevzuat/nufusmevzuat/talimat/yabanci-yatirimcilarin-istisnai-olarak-turk-vatandasligini-kazanmalarina-iliskin-usul-ve-esaslar.pdf (erişim tarihi 16/07/2023)

[12] Türk Vatandaşlığı Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmeliği madde 20/3;

1. a) İsteği belirten form dilekçe,
2. b) Kişinin hangi devlet vatandaşı olduğunu gösteren pasaport veya benzeri belge, vatansız ise temininin mümkün olması halinde buna ilişkin belge,
3. c) Medeni hal belgesi ve evli ise evlenme belgesi, boşanmış ise boşanmayı kanıtlayan belge, dul ise eşine ait ölüm belgesi,

ç) Kişinin kimlik bilgilerini gösteren doğum belgesi veya nüfus kayıt örneği gibi belge ve evli ise eş ve çocuklarının aile bağını kanıtlayan nüfus kayıt örneği veya benzeri belge,

1. d) Türk vatandaşı birinci veya ikinci derece yakınları varsa bu kişilere ait müracaat makamlarınca sistemden alınan nüfus kayıt örneği,
2. e) Kişinin doğum tarihinin ay ve günü bulunmuyorsa, doğum tarihinin tamamlanması için ülkesinin yetkili makamlarından alınmış belge, belgenin temin edilememesi halinde ise 5490 sayılı Nüfus Hizmeti Kanununun 39uncu maddesi gereğince işlem yapılmasını kabul ettiğine dair imzalı beyanı,
3. f) Hizmet bedelinin Maliye veznesine yatırıldığını gösteren makbuz.

[13] Cumhurbaşkanı kararı ile.

[14] Bakanlık kararı ile.

[15] Rona AYBAY, Nimet ÖZBEK, Gizem ERSEN PERÇİN, Vatandaşlık Hukuku, Ankara, 2019, s. 134

[16] Kamuran REÇBER, Zeynep ÖZGENÇ, “5901 sayılı Türk Vatandaşlık Kanunundaki Bazı Boşluklar”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, C. LXXIV, s. 1, 2016, s. 380.

[17] TMK madde 315: “Evlat edinme kararı, evlat edinenin oturma yeri; birlikte evlat edinmede eşlerden birinin oturma yeri mahkemesince verilir. Mahkeme kararıyla birlikte evlatlık ilişkisi kurulmuş olur.”

[18] a) Evlat edinenin isteğini belirten form dilekçe,

1. b) Doğum belgesi,
2. c) Doğum belgesine dayanılarak düzenlenen doğum tutanağı,

ç) Kişinin hangi devlet vatandaşı olduğunu gösteren pasaport veya benzeri belge, vatansız ise temininin mümkün olması halinde buna ilişkin belge,

1. d) Evlat edinen kişiye ait müracaat makamlarınca sistemden alınan nüfus kayıt örneği,
2. e) Hizmet bedelinin Maliye veznesine yatırıldığını gösteren makbuz.

[19] Necla ÖZTÜRK, Güven YARAR, Türk Vatandaşlığının Evlat Edinilme Yoluyla Kazanılması, Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, Cilt 7, Sayı 1, 2020, s. 22.

[20] Türk Vatandaşlığı Kanunu Tasarısı ve İçişleri Komisyonu Raporu (1/458), Dönem: 23, Yasama Yılı: 2, Sayı: 90, s. 13: https://www.tbmm.gov.tr/sirasayi/donem23/yil01/ss90.pdf (erişim tarihi: 22/07/2023)